Skip to main navigation Skip to main content Skip to page footer
Menu

Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Σεμινάρια  ΚΛΑΣΙΚΗΣ  ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ

Χρύσανθος  Κανελλόπουλος – Chrysanthos Kanellopoulos

Χειμερινό εξάμηνο – Winter  semester

Θέμα: Η ναοδομία της αρχαϊκής περιόδου

Subject: Temple architecture of the Greek archaic period

Περίληψη: Το σεμινάριο εξερευνά την αρχαϊκή ναοδομία και τα φαινόμενα της αποκρυστάλλωσης των ρυθμών, του πειραματισμού καθώς και - γύρω στο έτος 500 π.Χ. – τον «ενθουσιασμό» στην ανοικοδόμηση ναών. Η εξέλιξη των αναλογιών, των τύπων των κατόψεων καθώς και της μορφολογίας καταγράφεται σε μνημεία σταθμούς και σε λιγότερο γνωστούς ναούς που εξερευνήθηκαν και δημοσιεύτηκαν πρόσφατα. Κατά την πραγμάτευση οι αρχαϊκοί ναοί προσεγγίζονται λιγότερο ως μέρη ενός ενιαίου συστήματος και περισσότερο ως εκφράσεις τοπικών σχολών που δεν οδεύουν πάντοτε προς την κανονικότητα. 

η-τάξη: ARCH1066

Summary: The seminar explores the archaic temple architecture of Greece and the phenomena of standardization of orders, experimentation and – in around year 500 B.C.- the ‘enthusiasm’ of the temple builders. The evolution of proportions, types of plans and morphology is documented in both the key monuments and less known temples that were published lately. The archaic temples are approached less as parts of a uniform system and are instead examined as independent expressions of local schools that are not always headed for regularity. 

e-class: ARCH1066

EνδεικτικήΒιβλιογραφία– Selected Βibliography

  1. Andrikou, D. 2019. «The Temple of Apollo at Corinth. Observations of the Architectural Design». Στο Transdisciplinary Multispectral Modelling and Cooperation for the Preservation of Cultural Heritage, First International Conference, TMM_CH 2018, Athens, Greece, October 10–13, 2018, Revised Selected Papers, Part II, επιμ. A. Moropoulou, M. Korres, A. Georgopoulos, C. Spyrakos & C. Mouzakis, 22–35. Cham.
  2. Bankel, H. 1993. Der spätarchaische Tempel der Aphaia auf Aegina (Denkmäler Antiker Architektur 19). Berlin.
  3. Γιαμαλίδη, Μ. & Χ. Κανελλόπουλος, Υπό έκδοση. «Ο Ναός του Απόλλωνος Ζωστήρος στη Βουλιαγμένη». Στο Πρακτικά Διεθνούς Συνεδρίου «Ιερά και Λατρείες στο Αιγαίο. Από τους Πρώιμους Ιστορικούς Χρόνους έως την Ύστερη Αρχαιότητα (11ος αι. π.Χ. – 5ος αι. μ.Χ.)», 11–14 Σεπτεμβρίου 2019, Λήμνος.
  4. Dyggve, E. 1948. Das Laphrion, der Tempelbezirk von Kalydon. Københagen.
  5. Hellner, N. & F. Gennatou 2015. «Il tempio arcaico sulla Trapeza di Eghion. Ricerca e ricostruzione», ASAtene 90.3, 115–134.
  6. Kanellopoulos, C. & D. Scahill 2021. «The Archaic Temple of Poseidon at Cape Sounion. A Note on the Architecture», Pelargos 2, 51–60.
  7. Νακάσης, Α. 2004. Ο  ναόςτηςΑθηνάςΜακίστου. Αθήνα.
  8. Ορλάνδος, Α. 1968. Η Αρκαδική Αλίφειρα και τα μνημεία της. Αθήνα.
  9. Pfaff, C.A. 2003. «Archaic Corinthian Architecture: ca. 600 to 480 B.C.». Στο Corinth, The Centenary: 1896–1996 (Corinth 20), επιμ. C.K. Williams II & N. Bookidis: 95–140. Princeton, N.J.
  10. Σιουμπάρα, Ε.Π. 2015. «Η Νέα Αναπαράσταση του "Εκατομπέδου" Ναού με Βάση τα Διάσπαρτα Πώρινα Αρχιτεκτονικά Μέλη της Ακρόπολης». Στο 6η Διεθνής Συνάντηση για την Αποκατάσταση των Μνημείων Ακροπόλεως, Πρακτικά Αθήνα, 4–5 Oκτωβρίου, 2013, επιμ. Α. Σοφού, 249–269. Αθήνα.

 

Στυλιανός Κατάκης– Stylianos  Katakis

Χειμερινό εξάμηνο – Winter Semester

Θέμα: H περίοδος της κρίσης της Ρωμαϊκής Aυτοκρατορίας και η Ύστερη Αρχαιότητα μέσα από τη γλυπτική

Subject: Theperiod of crisis of the Roman Empire and Late Antiquity through the lens of sculpture

Περίληψη: Σκοπός του σεμιναρίου είναι η διερεύνηση της γλυπτικής κυρίως παραγωγής από την Εποχή των Σεβήρων μέχρι το τέλος του αρχαίου κόσμου (περ. 200-500 μ.Χ. ή και ακόμη υστερότερα). Έμφαση θα δοθεί στον ελληνικό χώρο και γενικότερα το ανατολικό τμήμα της Αυτοκρατορίας σε αντιπαραβολή με τη Ρώμη (και τη «Νέα Ρώμη»). Η γενικότερη οικονομική κρίση των μέσων του 3ου αι. οδήγησε στην διακοπή της παραγωγής των αττικών εργαστηρίων. Ήταν οριστική – όπως πιστευόταν - ή πρόσκαιρη; Πώς τιμούνταν οι επιφανείς πολίτες και αξιωματούχοι; Πώς εξελίχθηκε  η παραγωγή εικόνων των “αρχαίων” θεών και ηρώων;

η-τάξη: ARCH1060

Summary: The seminar aims to examine mainly the sculptural production from the Severan Period to the end of the ancient world (ca. 200-500 AD, or even later). We will focus on the Greek area and generally the eastern part of the Empire in comparison with Rome (and “New Rome”). The wide-spread economic crisis of the mid-3rd century led to the cessation of the Attic sculpture workshops. Was it permanent – as it was believed – or temporary? In what way did the prominent citizens and magistrates receive honors? How did the production of new images of the “old” gods and heroes evolve?

e-class: ARCH1060

Ενδεικτική βιβλιογραφία–Selected bibliography

  1. Bauer, F.A. & C. Witschel (επιμ.) 2007. Statuen in der Spätantike. Wiesbaden.
  2. Bergmann, M. 1999. Chiragan, Aphrodisias, Konstantinopel. Zur mythologischen Skulptur der Spätantike (Palilia 7). Wiesbaden.
  3. Bol, P.C. (επιμ.) 2019. Die Geschichte der antiken Bildhauerkunst V. Plastik der römischen Kaiserzeit vom Regierungsantritt des Antoninus Pius bis zum Ende der Antike. Mainz.
  4. Brown, A.R. 2012. «Last Men Standing. Chlamydatus Portraits and Public Life in Late Antique Corinth», Hesperia 81, 141–176.
  5. Gehn, U., Ehrenstatuen in der Spätantike. Chlamydati und Togati. Wiesbaden.
  6. Kovacs, M. 2014. Kaiser, Senatoren und Gelehrte. Untersuchungen zum spätantiken männlichen Privatporträt. Wiesbaden.
  7. LSA: Last Statues of Antiquity (database). Last Statues of Antiquity (ox.ac.uk)
  8. Schade, Κ. 2003. Frauen in der Spätantike – Status und Repräsentation. Eine Untersuchung zur römischen und frühbyzantinischen Bildniskunst. Mainz.
  9. Smith, R.R.R. & B. Ward-Perkins (επιμ.) 2016. The Last Statues of Antiquity. Oxford.
  10. Stirling, L.M. 2008. «Pagan statuettes in Late Antique Corinth», Hesperia 77, 89–161.

 

ΔημήτρηςΠλάντζος– Dimitris Plantzos

Εαρινόεξάμηνο – Spring semester

Θέμα:Ο Παυσανίας και η Παλαιά Ελλάς: περιήγησις, θεωρία, πολιτισμική μνήμη

Subject:Pausanias and Old Greece:periegesis, theoria, cultural memory

Περίληψη: Στο σεμινάριο εξετάζονται οι κυριότερες θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στο έργο του περιηγητή Παυσανία. Μέσα από το ίδιο το κείμενο, και την παράλληλη εξέταση της σύγχρονης βιβλιογραφίας, το σεμινάριο μελετά τις έννοιες της «περιηγήσεως», της «θεωρίας» σύμφωνα με την ελληνιστική και ρωμαϊκή σκέψη, και τη συγκρότηση της πολιτισμικής μνήμης στην ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Ειδικότερα, εξετάζονται θέματα τοπογραφίας, ιστορίας της αρχαίας τέχνης, και πολιτισμικής κριτικής με βάση το έργο του Παυσανία και τις προσεγγίσεις της σύγχρονης έρευνας.

η-τάξη: ARCH744

Summary: The seminar focuses on the study of Pausanias and his oeuvre. Through the text itself, as well as the study of contemporary literature, the seminar assesses the Graeco-Roman concepts of periegesis, theoria, and cultural memory. Matters of classical topography, history of ancient art, and cultural criticism are also addressed.

e-class: ARCH744  

EνδεικτικήΒιβλιογραφία–Selected Βibliography

  1. Alcock, S.E. 1996. Graecia Capta. The Landscapes of Roman Greece. Cambridge.
  2. Alcock, S.E. 2002. Archaeologies of the Greek Past. Landscape, Monuments and Memories (W.B. Stanford Lectures). Cambridge.
  3. Alcock, S.E., J.F. Cherry & J. Elsner (επιμ.) 2001.   Pausanias. Travel and Memory in Roman Greece. Oxford.
  4. Arafat, K.W. 1996. Pausanias’ Greece. Ancient Artists and Roman Rulers. Cambridge.
  5. Elsner, J. 1992. «Pausanias: a Greek pilgrim in the Roman world», Past & Present 135 (1), 3–29.
  6. Habicht, C. 2010. Ο περιηγητής Παυσανίας. Ο άνθρωπος και το έργο του. Αθήνα.
  7. Hutton, W. 2005. Describing Greece. Landscape and Literature in the Periegesis of Pausanias. Cambridge.
  8. Παπαχατζής, Ν.Δ. 1963–1969. Παυσανίου, ΕλλάδοςΠεριήγησις. Αθήνα.
  9. Pausanias, 1918–1935. Description of Greece. Cambridge, MA.
  10. Pretzler, M. 2007. Pausanias. Travel Writing in Ancient Greece. London.

 

ΝικόλαςΔημάκης–Nikolas Dimakis

Εαρινόεξάμηνο – Spring semester

Θέμα: Ταφική Αρχαιολογία

Subject:Funerary Archaeology

Περίληψη: Ακόμα κι αν στο θάνατο η ταυτότητα και η κοινωνική θέση μπορούν να υποστούν σημαντικές αλλαγές, από τη μελέτη των ταφικών εθίμων μπορούμε να κατανοήσουμε σε μεγάλο βαθμό την κοινωνική διαστρωμάτωση, την κατανομή του πλούτου και της ιδιοκτησίας, και τον βαθμό ευελιξίας ή διαίρεσης στην κατανομή της εξουσίας σε μια κοινότητα. Με τη μεγάλη περιφερειακή πολυμορφία και την ποικιλία των μορφών κοινότητας, και των δικτύων της, η ανατολική Μεσόγειος των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων (5ος αι. π.Χ.-3ος αι. μ.Χ.) προσφέρει ένα μοναδικό πλαίσιο για την εξερεύνηση, μέσα από τις ταφές, του πώς αναπτύσσονται οι κοινότητες. Στο σεμινάριο εξετάζονται θεματικοί τρόποι ανάλυσης (π.χ. διαχρονικής, υπερτοπικής, διαδικαστικής, μεταδιαδικαστικής, ενδο- ή δια-περιφερειακής, κ.ά.) των ταφικών συμφραζομένων κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, αναζητώντας πληροφορίες για τα άτομα, τις κοινωνικές ομάδες και τις κοινότητες. Θα συζητηθούν θέματα όπως: αν η τοποθέτηση των νεκρών στο τοπίο είναι ενδεικτική ζητημάτων εδαφικής κυριότητας, πώς ο κοινωνικός ρόλος συγκεκριμένων ομάδων ατόμων (π.χ. παιδιά, γυναίκες, ηλικιωμένοι, ελίτ ή μη ελίτ) μπορεί να ανακατασκευαστεί από τον τρόπο με τον οποίο οι ρόλοι αυτοί εκφράζονται από ή διαχειρίζονται μέσω των ταφικών συμφραζόμενων, ο αντίκτυπος που μεγάλα ιστορικά φαινόμενα (π.χ. πόλεμος, λοιμός, αστικοποίηση, συνοικισμός, αποικισμός, κ.ά.) μπορούν να έχουν στον τρόπο που άτομα ή συγκεκριμένες ομάδες ατόμων μεταχειρίζονται τους νεκρούς τους.

η-τάξη: ARCH870

Summary: Even though at death identity and social status may undergo major changes, by studying burial customs we can greatly gain in the understanding of a community’s social structure, distribution of wealth and property, degree of flexibility or divisiveness in the apportionment of power. With its great regional diversity and variety of community forms and networks, the eastern Mediterranean of the Classical, Hellenistic, and Roman times (5th c. B.C.-3rd c. A.D) offers a unique context for exploring, through the burial evidence, how communities developed. The seminar aims at exploring thematic and interdisciplinary ways of analysis (e.g. temporal, regional, intra-, or inter-regional, local, structural) in which funerary contexts of the aforementioned periods, provide insights on individuals, social groups and communities. Themes that will be discussed include issues of territoriality, the reconstruction of social roles of groups of people (e.g. children, women, the elderly, elite or non-elite individuals), and the impact that major historical events (e.g. war, famine, urbanization, synoecism) may have had on the way individuals or specific groups of individuals treated their dead.

e-class: ARCH870

EνδεικτικήΒιβλιογραφία– Selected Βibliography

  1. Bradbury, J. & C. Scarre (επιμ.) 2017. Engaging with the Dead: exploring changing human beliefs about death, mortality and the human body. Oxford.
  2. Dimakis, N. 2016. Social Identity and Status in the Classical and Hellenistic Northern Peloponnese: the evidence from burials. Oxford.
  3. Dimakis, Ν. & T.M. Dijkstra, T.M. (επιμ.) 2020. Mortuary Variability and Social Diversity in Ancient Greece. Studies on ancient Greek death and burial. Oxford.
  4. Huntington, P. & P. Metcalf 1991. Celebrations of Death: the anthropology of mortuary ritual. Cambridge.
  5. Knüsel, C. & R. Gowland (επιμ.) 2006. Social Archaeology of Funerary Remains. Oxford.
  6. Moreman, C. (επιμ.) 2017. Routledge Companion to Death and Dying. New York.
  7. Morris, I. 1987. Burial and Ancient Society. The Rise of the Greek City-State. Cambridge.
  8. Morris, I. 1992. Death-Ritual and Social Structure in Classical Antiquity. Cambridge [ελλην. μετάφραση: Ταφικά τελετουργικά έθιμα και κοινωνική δομή στην κλασική αρχαιότητα, 1994].
  9. Pearson, M.P. 1999. The Archaeology of Death and Burial. Stroud.
  10. Tarlow, S. & L. Nilsson Stutz (επιμ.) 2013. The Oxford Handbook of the Archaeology of Death and Burial. Oxford.

ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΩΡΟΛΟΓΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ: